سم زدایی با پودر زغال فعال؛ واقعیت یا بازی تبلیغاتی؟ - مجله جاودان

جهت دریافت مشاوره خدمات سفارش کاتالوگ از بهترین و مجربترین طراحان کشور همراه ما باشید. از طراحی تا چاپ کاتالوگ های تبلیغاتی حرفه ای را با بهترین قیمت از ما بخواهید.

• مصرف کافئین خوب است یا بد؟ محققان پاسخ می دهند

باید بگوییم که زغال فعال خاصیت سم زدایی دارد اما برای اثرگذاری باید در شرایط خاص و به میزان تعیین مصرف گردد. امروز در خبرنگاران مگ قصد داریم درباره کاربردهای زغال فعال و همچنین خطرات و عوارض جانبی مصرف آن صحبت کنیم.

زغال فعال چیست و سم زدایی با آن چطور اتفاق میفتد؟

اگر شخصی با مسمومیت خاص به پزشک مراجع کند، ممکن است برای خارج کردن سم از بدن او از زغال فعال استفاده گردد. زغال چوب به سم موجود در دستگاه گوارش فوقاتی متصل می گردد و از جذب آن توسط روده جلوگیری می نماید.

زغال ماده ای سبک و سیاه است که از سوختن مواد غنی از کربن، مثل چوب، فراوری می گردد. فراورینمایندگان، زغال را تصفیه می نمایند تا متخلخل گردد. با این کار سطح آن افزایش پیدا نموده و مواد بیشتری را به خود متصل می نماید. این دقیقا همان اتفاقی است که زغال ساده را به زغال فعال تبدیل می نماید.

پس از متخلخل شدن زغال، نوبت به تبدیل کردن آن به پودری نرم و یک دست برای استفاده در نوشیدنی است. زغال فعال می تواند به مواد خاصی متصل گردد، به همین دلیل است که فقط سموم خاصی را از بدن دفع می نماید.

از زغال فعال استفاده های دیگری هم می گردد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم؛

• محافظت در برابر بخار ذرات آلی مضر موجد در محیط کار
• حذف فلزات سنگین از آب آشامیدنی
• حذف فسفر اضافی از خون افرادی که به بیماری های مزمن کلیه مبتلا هستند.

برخی از محصولات بهداشتی و خوراکی وجود دارند که در آن ها از پودر زغال فعال استفاده شده و ادعا می نمایند قابلیت سم زدایی دارند. اما هیچ مدرک علمی برای تأیید این ادعا وجود ندارد.

آیا زغال فعال واقعا تأثیرگذار است؟

همان طور که قبل تر اشاره کردیم، زغال فعال در شرایطی خاص می تواند از جذب برخی از سموم جلوگیری کند. پس این پودر سیاه رنگ یک معجزه برای تمام مسائل نیست. در این بخش نکات مختلف استفاده از زغال فعال و میزان اثربخشی آن را می خوانید.

• چطور ویتامین و مکمل غذایی مناسب خود را انتخاب کنیم؟

سموم

زغال فعال می تواند از جذب برخی از سموم در بدن جلوگیری کند. اگر شخص یکی از سموم خاص را مصرف نموده باشد باید بلافاصله و به مدت 1 ساعت در معرض درمان با زغال فعال قرار بگیرد تا زغال اثر کند. اگر از زمان مصرف سم 1 ساعت گذشته باشد، درمان با زغال مؤثر نیست چون سم از معده خارج شده و به روده رسیده است.

البته برخی از مواد هستند که به آرامی در دستگاه گوارش حرکت می نمایند و ممکن است پس از 1 ساعت همچنان در معده باقی مانده باشند. اگر سم مصرف شده از این دسته از مواد باشد با تشخیص پزشک بعد از 1 ساعت درمان با زغال، در زمان های تعیینی به فرد 1 دوز دیگر زغال فعال داده می گردد.

میزان زغال تجویز شده در این باره به میزان سم مصرف شده توسط فرد بستگی دارد. دوز اولیه زغال ممکن است 40 برابر میزان سم مصرف شده تجویز گردد.

یک روش دیگر برای تجویز زغال وجود دارد و آن هم بر اساس وزن فرد است. پزشک به ازای هر کیلوگرم وزن بدن فرد مسموم شده، 1 گرم زغال تجویز می نماید. از این روش زمانی استفاده می گردد که میزان سم مصرف شده تعیین نباشد.

پزشک این اجازه را دارد که گاهی چندین باز مصرف زغال را تجویز کند. این اتفاق بیشتر در زمان هایی که سموم قوی مصرف شده باشد انجام می گردد. در ادامه لیست برخی از موادی که به زغال متصل می شوند را می بینید؛

• استامینوفن
• آسپرین
• کاربامازپین
• داپسون
• فنوباربیتال
• کینیدین
• تئوفیلین
• آمیتریپتیلین
• دکستروپروپوکسیفن
• دیجیتوکسین
• دیگوکسین
• دیسوپیرامید
• نادولول
• فنیل بوتازون
• فنی توئین
• پیروکسیکام
• سوتالول
• آمیودارون
• دوزولپین
• دولوکستین
• لاموتریژین
• اسید والپروئیک
• وراپامیل

دسته دیگری از مواد وجود دارند که به زغال متصل نمی شوند. در نتیجه مصرف زغال باعث سم زدایی نمی گردد. این مواد شامل زیر هستند؛

• برخی از فلزات مانند نمک های آهن و لیتیوم
• هیدروکربن ها مانند بنزین و مواد رقیق نماینده رنگ

مصرف پودر زغال فعال، اثرات مصرف مواد زیر را هم از بین نمی برد؛

• الکل
• الکترولیت ها مانند منیزیم، پتاسیم و سدیم
• مواد بسیار اسیدی یا بسیار قلیایی که گاهی سوز آور نامیده می شوند.

پودر زغال فعال و حذف فلزات سنگین از آب آشامیدنی

وجود فلزات سنگین مثل سرب، نیکل و کروم در آب آشامیدنی برای بدن خطر آفرین است. حتی اگر میزان آن خیلی کم هم باشد باز بر روی بدن تأثیر منفی می گذارد.

در سال 2014 مطالعه ای در ارتباط با تأثیر پودر زغال فعال بر از بین بردن فلزات سنگین از آب آشامیدنی انجام شد. محققان متوجه شدند که پودر زغال فعال 90% از فلز نیکل موجود در آب آشامیدنی را خارج نموده است. در این مطالعه تعیین شد که برای تصفیه آب بهتر است از ترکیب زغال فعال و سیلیس استفاده گردد.

محافظت از بدن در برابر بخار ذرات آلی

اگر بخار برخی از محصولات مانند رنگ، چسب و پلاستیک به بدن ما برسد باعث ایجاد آسیب های جدی در آن می گردد. در محیط های کاری که از این مواد استفاده می گردد، خطر استنشاق آن توسط افراد بسیار بالا است.

اگر در این محیط ها کار می کنید از قلم نیاندازید که باید حتما از دستگاه های تنفس حاوی کارتریج های زغال فعال بهره ببرید. این کارتریج ها سموم موجود در هوا را جذب می نمایند و هوایی عاری از بخار ذرات آلی به شما می رسانند.

• جویدن آدامس برای لاغری؛ آیا جویدن آدامس به کاهش وزن یاری می نماید؟

حذف فسفر از خون

افرادی که به بیماری های مزمن کلیه مبتلا هستند با مشکل جدی حذف فسفر از خون روبرو می شوند. وجود فسفر در خون و عدم خروج آن باعث ایجاد عوارض جدی به خصوص بیماری های قلبی می گردد.

در سال 2019 آنالیز پیرامون حذف فسفر از خون با یاری پودر زغال فعال روی دو گروه از افراد انجام شد. یک گروه از بیماران پودر زغال دریافت می کردند و برای گروه دیگر از سایر اتصال دهنده های فسفر استفاده می شد.

در انتهای دوره آزمایش تعیین شد سطح فسفر موجود در خون افرادی که از پودر زغال فعال استفاده نموده بودند با تأخیر بیشتری نسبت به گروه دوم افزایش پیدا نموده بود. این موضوع نشان داد استفاده از پودر زغال فعال در کاهش فسفر در خون افراد مبتلا به بیماری های کلیوی مؤثر است.

خطرات و عوارض جانبی

برخی از افراد هوادار طعم زغال نیستند و عده ای از آن ها بلافاصله بعد از مصرف پودر زغال فعال، استفراغ می نمایند. کارشناسان معتقدند با استفراغ پس از مصرف زغال فعال، بخار و گاز مواد تخلیه شده وارد ریه می گردد. همین موضوع می تواند زمینه ساز ابتلا به بیماری عفونی به نام پنومنی آسپیراسیون گردد.

همچنین افرادی که از پودر زغال بیش از حد و در دفعات بالا استفاده می نمایند دچار انسداد دستگاه گوارش می شوند. با توجه به خطراتی که مصرف خودسرانه پودر زغال دارد، بهتر است قبل از مصرف با پزشک خود مشورت نموده و در صورت تأیید پزشک مصرف را آغاز کنید.

• خطرات مصرف غذای سوخته برای سلامتی بدن و تاثیر آن در ابتلا به سرطان

سخن آخر

مصرف پودر زغال فعال به صورت عمومی از طرف متخصصان سم زدایی توصیه نمی گردد. تا زمانی که سطح سموم در بدن زیاد نباشد، بدن به طور طبیعی می تواند سموم را دفع کند.

زغال فعال در شرایط خاص و بر روی سموم خاص تأثیرگذار است. پس برای پاکسازی بدن و روتین های سم زدایی از آن استفاده نکنید.

جلوگیری از مسمومیت با زغال فعال فقط وقتی مؤثر است که سم در دستگاه گوارش فوقانی باشد. همچنین تعداد کمی از پزشک ها از این روش استفاده می نمایند.

زغال فعال می تواند آب آشامیدنی و هوا را تصفیه کند و پزشکان برای کاهش سطح فسفر در خون افراد مبتلا به بیماری های کلیوی از آن استفاده می نمایند.

استفاده از زغال فعال مانند هر ماده دیگری با عوارض جانبی و خطراتی همراه است. پس حتما قبل از مصرف با یک پزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید.

منبع: medicalnewstoday