مغز زیر ذره بین نانوبات ها ، مغز های مصنوعی در راهند - مجله جاودان

گروه فناوری خبرنگاران؛ حمیده آقاجانی - خداوند تمام اجزای بدن انسان را جفت آفرید به جز مغز و قلب؛ دو عضوی که عجیب ترین عملکرد را دارند تا جایی که هنوز هم پزشکان به دنبال کشف ابعاد مختلف آن هستند. مغز به عنوان پیچیده ترین و تاثیرگذارترین عضو بدن در فضای کوچکی قرار گرفته و تنها 3 درصد از وزن بدن را در بر می گیرد، اما عملکردش خارق العاده است.

بشر از روزی که توانست با همان مغز به دنیای علم و تکنولوژی ورود پیدا کند، گوشه ای از وقت خود را به کشف مغز اختصاص داد و حاصل سال ها کوشش دانشمندان هوش مصنوعی بود. در تعریف هوش مصنوعی آمده: هوش مصنوعی به سیستم هایی گفته می گردد که می توانند واکنش هایی مشابه رفتار های هوشمند انسانی از جمله درک شرایط پیچیده، شبیه سازی فرایند های تفکری و شیوه های استدلالی انسانی و پاسخ پیروز به آنها، یادگیری و توانایی کسب دانش و استدلال برای حل مسایل را داشته باشند.

مغز حیوانات و انسان ها مرکز تصمیم گیری بدن به حساب می آید، حال تصور کنید به هر دلیلی اعم از اختلالات ژنتیکی و یا حوادث این بخش آسیب ببیند، در این صورت موجودات زنده خصوصا انسان ها در چه شرایطی قرار خواهند گرفت مضاف بر این که امکان پیوند در این عضو نیز وجود ندارد.

همین چند مورد ساده کافی بود تا بعضی دانشمندان، پزشکان و پژوهشگران به فکر ساخت مغز مصنوعی بیفتند. این محققان معتقدند با وجود اینکه مغز از میلیارد ها نورون، میلیون ها پروتئین و ژن تشکیل شده، اما از نظر بیولوژیکی امکان فراوری مغز مصنوعی وجود دارد.

مغز انسان شبیه به یک ابررایانه است و قدرت پردازش اطلاعات در زمان کوتاه را دارد در نتیجه این محققان برای اینکه بتوانند بفهمند ساختار اصلی مغز بر اساس چه الگویی شکل گرفته با یاری علوم اعصاب شناختی و استفاده از هوش مصنوعی ربات هایی می سازند تا روند تغییرات آن را مورد تحلیل و آنالیز قرار دهند.

طبیعتا ساخت جسمی شبیه به مغز شبیه به لطیفه ای خنده دار است، اما دانشمندان از سال 2010 کوشش نموده اند تا با یاری برنامه نویسان سیستمی طراحی نمایند که قادر است همانند انسان در پاسخ به سوالات فکر کند و بعد جواب بدهد، همچنین این سیستم ها می توانند لیستی از اعداد را به خاطر بسپارند.

بسیاری از فناوران دنیا کوشش می نمایند تا با استفاده از روش ها مختلف به ارتقا هوش مصنوعی پرداخته و کارایی آن را در حد مغز انسان ارتقا دهند، به همین دلیل هم دره سیلیکون، ولی مرکزی برای تحقیقات این حوزه شده و البته معروفترین فرد در رسیدن به این پروژه ایلان ماسک معروف است. او کوشش می نماید تا با ارتقا عملکرد های زیستی به رویای ادغام مغز انسان با نرم افزار دست پیدا کند و در زمان کوتاهی به راه درمان تومور های مغزی، سکته و سرطان دست پیدا کند. البته این تنها ماسک نیست که به حوزه مغز مصنوعی علاقه مند است بلکه شرکت های بزرگ بسیاری هستند که با اهداف مختلف می خواهند به این تکنولوژی دست یابند.

(رِی کرزویل یکی از مدیران اجرایی گوگل پیش بینی می نماید که تا سال 2030 میلادی، نانوبات ها به وسیله مویرگ ها وارد مغز انسان شده و واقعیت مجازی کاملاً فراگیر و عمیق را به وسیله اتصال نئوکورتکس مغز به کلاود فراهم می سازند، همان گونه که موبایل ها با بهره گیری از قدرت پردازش کلاود به توان عملیاتی بی نهایت دست یافته اند. جالب است بدانید پیش بینی های کرزویل از دهه 90 میلادی تا به امروز، در 86 درصد موارد به واقعیت پیوسته است.)

روند توسعه این علم نشان می دهد که تا 10 سال آینده مغز مصنوعی یکی از قطب های تکنولوژی و فناوری در دنیا خواهد شد، به همین دلیل بعضی کشور های آسیایی ها از جمله کشور چین کوشش نموده اند از این عرصه جا نمانند.

تابستان سال جاری چینی ها اعلام کردند مغز مصنوعی ایجاد و علم دنیا را متحول می نماید؛ در این پروژه از مهندسی معکوس مغز پستانداران تا سطح مولکولی استفاده می گردد.

دانشگاه جنوب شرقی نانجینگ و یک تیم اروپایی، پایگاه داده ای از اعصاب جمجمه ای که برای تحقیق در خصوص نورون های مغز و توسعه پزشکی در نظر گرفته شده است را ایجاد می نمایند. این گروه می خواهند در مقیاس بزرگ به وسیله فناوری های موجود بازسازی نورون های مغز را ممکن نمایند.

در ایران نیز به صورت پراکنده اقداماتی انجام شده، اما همین کم ها هم امیدوار نماینده است. یکی از پژوهشگران ایرانی که در دانشگاه MIT فارغ التحصیل شده و به کشور بازگشته و در مرکز رویان مشغول به فعالیت است؛ پروژه هایی در حوزه هوش مصنوعی انجام داده است. سیدمهدی خلیق رضوی علاقه مند است از مغز مصنوعی هوشمند با استفاده از هوش مصنوعی در ساخت ربات دستیار استفاده کند.

از آنجا که ایران در فراوری علم خود را در دنیا به اثبات رسانده و از سوی دیگر محققان و پژوهشگران بسیاری در کشور وجود دارند که با کمترین امکانات دست به کار های بزرگی می زنند اگر شرایط مطلوب فراهم گردد در این عرصه هم حرف های بسیاری برای گفتن خواهند داشت. توسعه علم دیگر سوار بر قطار نیست، این روند از سال 2000 به بعد سوار بر یک هواپیمای جت شده و با سرعتی باور نکردنی در حال رشد است و اگر به این حوزه به صورت جدی وارد نشویم یک پای توسعه تکنولوژی کشور لنگ خواهد بود.