انواع سبک های معماری، از گذشته تا به حال (قسمت اول) - مجله جاودان

بدون شک معماری یکی از مهم ترین دستاوردهای بشر است که به یاری آن می تواند عوامل و مسائل بسیار زیادی را ابراز کند. از اهرام مصر گرفته تا سازه های ارزشمند تمدن یونان باستان، همه و همه یکی از اصلی ترین راه ها برای ابراز فرهنگ و نشان دادن آن به یکی از ملموس ترین اشکال ممکن بوده اند. در 150 سال اخیر، فرم های هنری نوی در معماری پدید آمد که به صورت کاملا ملموسی نحوه دید ما را نسبت به فضاهای شهری مان تغییر داد و آن را بهبود بخشید. امروزه سعی و کوشش بیشتر معماران بر این است که معماری قدیمی و تاریخی را با المان های معماری مدرن ترکیب نمایند و سازه هایی با اشکال بسیار منحصربه فرد را خلق نمایند و در زمینه معماری سبکی پیشرو را زبانزد نمایند.

در حالی که قبول داریم که امروزه بیشتر سازه های نو از سبک های مدرن و به روز معماری بهره می برند، اما همچنان نباید از این مسئله چشم پوشی کرد که معماری در طول تاریخ از لحظه ای که پدید آمد و تا همین امروز، چندین و چند بار شکل خود را عوض نموده و سبک و سیاقی نو به خود گرفته است. مطمئنا اگر شما یک توریست یا یک توریست باشید، بد نیست که با سبک های مختلف معماری از گذشته تابه حال آشنایی داشته باشید و نشانه های اصلی برای تشخصیشان را بشناسید. قطعا دانستن مواردی به ظاهر ساده اما در عمل کاربردی برای تمایز دادن سبک های مختلف معماری از یکدیگر و تشخیص درست آن ها در سفر باعث می گردد تا با دستی پر به سفر بروید و از سوی دیگر با تجربیات بیشتری از سفرهای خود بازگردید.

اگر فرق میان انواع ستون ها را نمی دانید یا با انواع سازه ها آشنایی ندارید یا به طور کلی از نظر آکادمیک در این زمینه تابه حال مطالعه نداشته اید به هیچ وجه نگران نباشید؛ چراکه با یک سری مسائل و موارد خاص به سادگی قادر خواهید بود تا با یک نگاه به یک ساختمان و بنا سبک معماری آن را به درستی حدس بزنید یا زمان تقریبی ساخت آن را هم تخمین بزنید. پس در ادامه با قسمت اول از این سری مقاله همراه باشید تا با یکدیگر از زمان های دور و اولین سبک های شناخته شده از معماری آغاز کنیم و به زمان حال برسیم. در ادامه سبک های مختلف بر اساس زمان و از گذشته تابه حال مرتب شده اند:

معماری کلاسیک (Classical)

دوره زمانی: 850 پیش از میلاد تا 476 پس از میلاد

به نحوی می توان گفت که سبک معماری کلاسیک مادر تمام سبک های معماری است. تناسبات زیبا و ظاهر باوقار و باشکوهی که در این سبک از معماری به کار گرفته شده است، زمینه را برای ایده های نو و تحولات آینده فراهم ساخت. عبادتگاه های اصلی و سایر نقاط شاخص شهری در تمدن یونان باستان و تمدن روم، از طریق سبک معماری کلاسیک ساخته شده اند. آثار و نشانه های سبک معماری کلاسیک هم اکنون در بیشتر شهرهای مهم و مرکز های تمدن های نام برده دیده می گردد که برای شناختن آن یک سری نشانه های شاخص وجود دارد.

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: سبک معماری کلاسیک را معمولا می توان به یاری یک سری نشانه شناخت که از مهم ترین آن ها می توان به مواردی همانند: ساختمان های بزرگ و وسیع، به کار بردن طرح های خمیده یا گرد در ساختمان یا به طور کلی گرد بودن بنا، ستون ها و جداره هایی از بناهای شاخص که به صورت دستی کنده کاری شده اند و کنگره دار هستند و در بسیاری از موارد متعلقات زینتی خاصی که به آن ها الحاق شده، است اشاره نمود.

این سبک را در کجا ببینیم: آمفی تأتر کولوسئوم و معبد پاتئون در رم و آکروپولیس در آتن از جمله مثال های شاخص بناهایی هستند که از معماری کلاسیک در ساخت آن ها استفاده شده است.

معماری روم شرقی (Byzantine)

دوره زمانی: 330 تا 1453 میلادی

معماری روم شرقی یا بیزانس با بهره بردن از موزاییک های براق و گنبدهای فراوان، بیشتر تمرکز خود را روی این مسئله گذاشت تا همگان را در زمان پدید آمدنش شگفت زده کند! قصرهای سلطنتی که در آن دوره با یاری معماری روم شرقی ساخته شده بود، با جزییات خیره نماینده و تجملاتی خود و بعلاوه با سقف های بسیار بلند و گنبدهای فراوانش، هر شخصی را مجاب می کرد تا به این مسئله اعتراف کند که حاکمی که در این قصر سلطنتی زندگی می نماید بسیار قدرتمند و ثروتمند است. گفتنی است که مساجد و کلیساهای زیادی هم با یاری این سبک از معماری بنا شده اند.

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: روش تشخیص دادن سبک معماری روم شرقی کار چندان سختی نیست. فقط کافی است که به گنبدهای بسیار زیاد و جزییات تجملاتی بنا کمی دقت کنید تا متوجه شوید که بنا با یاری سبک معماری روم شرقی ساخته شده است.

این سبک را در کجا ببینیم: مسجد ایاصوفیه در استانبول، کلیسای جامع سینت مارکو در ونیز و کلیسای سکره کر در پاریس از جمله مهم ترین بناهایی هستند که با یاری سبک معماری روم شرقی ساخته شده اند.

معماری رمانِسک (Romanesque)

دوره زمانی: 900 تا 1200 میلادی

سبک معماری رومانسک یا رومی وار، یکی از سبک های معماری قرون وسطی است که معمولا سازه هایی که از این سبک تبعیت می کردند، بسیار بزرگ، سنگین وزن و در عین حال ساده بودند. در این بناها، دیوارها و بدنه بنا سنگین و ضخیم بودند در حالی که پنجره ها بسیار محدود و کوچک بودند و تزیینات داخلی بنا را چیزی فرای فرم های لوزی شکل و زیگزاگ تشکیل نمی داد!

این سبک را چگونه تشخیص دهیم: فقط کافی است تا در پی ستون های ضخیم و بدنه گرد بگردید.

این سبک را در کجا ببینیم: برج پیزا، بیشتر بناهای شهر سن جیمینیانو در ایتالیا و کلیسای جامع دورام در انگلستان از جمله اصلی ترین نقاط برای مشاهده بناهایی هستند که از سبک معماری رمانسک بهره می برند.

در قسمت اول از این مقاله، سه نمونه از سبک های اصلی معماری را آنالیز کردیم. نظر شما در خصوص این سبک ها چیست؟ آیا تابه حال بناهایی را مشاهده نموده اید که از این سبک ها بهره برده باشند؟ نظرات و تجربیات خود را با خبرنگاران در میان بگذارید.