خبرنگاران خط آهن ترکیه با چین، شروع رقابت های مالی جدید در منطقه - مجله جاودان

با ما همراه باشید و با تور چین ارزان از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید بر روی دیوار چین سلفی بگیرید، از قصر ممنوعه دیدن کنید و در خیابان شانگهای پیشرفته ترین آسیا قدم بزنید.

در حالی باز شدن راه های جدید ارتباطی در میان کشورهای منطقه بعضا با نگاه های سلبی روبرو می گردد که بازار و تجارت دنیای در آینده همچنان به سمت کاهش زمان حمل و نقل و نیز هزینه های حمل حرکت می نماید و کشورهایی که در جهت ترانزیت زیرساخت های خود را تقویت نموده باشند، بیشترین بهره را از جهتهای جدید می برند.

بر اساس برنامه اعلامی در ترکیه، قطاری که روزهای اخیر از استانبول به راه افتاد، با طی هشت هزار و 693 کیلومتر به چین خواهد رسید. این قطار با گذر از تونل زیر دریای مرمره که در سالهای گذشته احداث شده بود در خاک ترکیه دو هزار و 323 کیلومتر طی جهت نموده و وارد خاک گرجستان شده و در گرجستان نیز 220 کیلومتر راه خواهد پیمود و بعد از طی 430 کیلومتر در خاک جمهوری آذربایجان توسط کشتی در دریای خزر 420 کیلومتر طی جهت نموده و وارد قزاقستان خواهد شد.

قطار یاد شده در خاک قزاقستان سه هزار و 200 کیلومتر پیموده و در خاک چین نیز دو هزار و 100 کیلومتر طی خواهد نمود تا به مقصد نهایی خود برسد.

منطبق با برنامه اعلامی این قطار در 12 روز به مقصد خواهد رسید و گفته می گردد در صورتی که محموله یاد شده به وسیله دیگری بجز هوایی حمل می شد برای رسیدن به مقصد از استانبول یک ماه می بایست صرف می کرد.

اولین قطار باری از جهت چین به اروپا بعد از طی گذشت دو هفته از حرکت خود از سوم اکتبر سال گذشته میلادی از آنکارا گذر کرد.

قطار یاد شده نیز جهتی که قرار است قطار باری ترکیه به مقصد چین بپیماید را طی و محموله بار خود را بعد از گذشتن از خاک بلغارستان، صربستان، مجارستان، اسلواکی به پراگ حمل نموده بود. هدف چین انتقال محموله بار از آن کشور به پراگ در طول 18 روز بود.

چین در انتقال محموله های خود به کشورهای اروپایی به وسیله خط آهن بجز جهت ترکیه امکان استفاده از جهت قزاقستان، روسیه، بلاروس، لهستان را نیز دارد و امکان حمل بار از این جهت در 15 روز میسر می باشد. در حال حاضر در این جهت سالانه 350 هزار کانتینر جا به جا می گردد.

ترکیه در سالهای اخیر با سرمایه گذاری در جهت خط آهن قارص، گرجستان ، جمهوری آذربایجان هم درصدد توسعه روابط تجاری خود با این دو کشور برآمده و هم درصدد سهم گیری از تجارت ترانزیت کالا به وسیله چین به بازارهای اروپایی می باشد.

ترکیه در این راستا علاوه بر سرمایه گذاری در زیرساختهای ریلی خود و بهبود شرایط خطوط ریلی خود جهت جدید قارص- گرجستان را نیز تاسیس نموده است. علاوه بر این برای احداث تونل آوراسیا در زیر دریای مرمره امکان تردد از آسیا به اروپا با عبور از این تونل را فراهم می سازد.

بدلیل فرسودگی و قدیمی بودن جهت ریلی در جهت ترکیه، ایران، پاکستان، قزاقستان کالاهایی که توسط قطار از این جهت به قزاقستان ارسال می گردد با یک چهارم سرعت قطارهایی که در جهت قارص، گرجستان، جمهوری آذربایجان ارسال می شوند، به مقصد می رسند و این نیز زمان ارسال کالا از جهت ایران ، پاکستان به چین را افزایش می دهد.

جهت خط آهن قارص، گرجستان به جمهوری آذربایجان در سال 2017 افتتاح شد . برای انتقال بار از جهت ترکیه به ایران، بدون طی جهت دریاچه وان احتیاج به ریل گذاری در اطراف دریاچه وان می باشد. در حال حاضر قطارهایی که از جهت ایران وارد ترکیه می شوند مجبور به گذر از دریاچه وان توسط کشتی هستند و بدلیل اینکه تاسیسات موجود در دریاچه وان نیز به روز نیست مدت زمان طولانی برای بارگیری قطارها به کشتی مورد احتیاج است.

احداث خط لوله از ایران به قارص و استفاده از خط آهن قارص به ارضروم هم جهت حرکت را کوتاه خواهد نمود و هم نسبت به ریل گذاری در اطراف دریاچه وان احتیاج به سرمایه گذاری کمتری خواهد داشت. برای استفاده از این جهت می باید خط آهنی از جهت خوی تا مرز بازرگان و در خاک ترکیه نیز از مرز ایران تا شهر قارص احداث گردد.

در حال حاضر قطارهایی که از ترکیه حرکت می کنند امکان گذر از خاک ایران و ورود به پاکستان را دارا هستند ولی بدلیل فرسودگی خطوط ریلی در پاکستان و نیز ناامنی های موجود در مناطق گذر خطوط ریلی ترجیح به استفاده از جهتهای روسیه، قزاقستان به چین و یا ترکیه، گرجستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان و چین می باشد.

اوایل فروردین ماه سال 1398 نخست وزیر پاکستان از کوشش اسلام آباد برای گسترش همکاری های ریلی در منطقه به ویژه با ایران خبر داده بود، موضوعی که اکنون در دستور کار وزارت راه آهن طرف پاکستانی قرار گرفته و هدف آن نیز توسعه همکاری ها با همسایگان، تجارت منطقه ای، ترویج گردشگری و همچنین احیای قطار اسلام آباد-تهران- موسوم به قطار باری اکو است.

عمران خان در آن دوران بیان کرد که دولت طرح جدید احداث خط آهن کویته - تفتان را تکمیل خواهد نمود که هدف آن توسعه ارتباط ریلی با ایران است.

پاکستان نیز که درصدد دریافت سهمی از ترانزیت کالا از جهت چین به اروپا و بالعکس است درصدد ایجاد خط زیلی ویژه ای در ایالت بلوچستان است که 612 کیلومتر آن منتهی به مرز تفتان (گذرگاه مرزی میرجاوه ایران) می گردد.

گفتنی است، خط آهن کویته زاهدان، بخش مهمی از طرح عظیم قطار اکو است که در صورت اجرا، اسلام آباد-تهران-استانبول به وسیله خط آهن با هم متصل خواهند شد. مجموع طول جهت ریلی کویته تا زاهدان 732 کیلومتر است که بخش عمده آن در خاک پاکستان قرار گرفته است.

قطار کانتیربر اکو براساس توافق سه جانبه میان اسلام آباد، تهران و آنکارا در سال 2009 فعالیت خود را رسما شروع کرد و اولین قطار در روز چهاردم اوت همان سال (23 مرداد 1388) از اسلام آباد و از جهت ایران راهی ترکیه شد.

فعالیت این قطار تا دسامبر سال 2011 ادامه یافت. دولت پاکستان در نوامبر سال 2013 تفاهم نامه ای با راه آهن ترکیه برای از سرگیری تردد قطار باربری میان دو کشور با هدف ارتقای مبادلات تجاری امضا کرد اما هنوز از شروع فعالیت مجدد آن خبری نیست.

عادل کارا اسماعیل اوغلو وزیر ارتباطات و زیرساختهای ترکیه در گفت وگو با پایگاه اینترنتی حریت در ارتباط با حرکت اولین قطار باری از جهت استانبول به چین گفت: حرکت این قطار نوید یک دوره جدید در صادرات را برای ترکیه می دهد.

کارا اسماعییل اوغلو با تاکید بر اینکه ترکیه در طول 18 سال گذشته زیرساختهای ارتباطی خود را با طرحهای مختلف تقویت نموده و بهبود بخشیده است هدف ترکیه را جایگیری در بین 10 اقتصاد برتر دنیا خواند و گفت با بهره برداری از این جهت به این هدف یک گام دیگر نزدیکتر شده ایم.

اسماعیل گولله، رییس مجلس صادرکنندگان ترکیه نیز در ارتباط با بهره برداری از این جهت و اعزام اولین محموله بار از ترکیه به چین توسط خط آهن گفت: تا به امروز قطارهای چین این جهت را مورد استفاده قرار می دادند ولی استفاده از جهت یاد شده برای صادرکنندگان ترکیه بسیار اهمیت دارد.

به گفته گولله با بهره برداری از جهت یاد شده در صادرات ترکیه افزایش چشمگیری مشاهده خواهد شد.

این فرایند نشان می دهد که تمامی کشورهای منطقه از جمله ترکیه عزم خود را برای انتخاب بهترین جهتها برای انتقال کالاها جزم نموده اند و با بهره گیری از فناوری های پیشرفته و سرمایه گذاری مناسب کوشش می کنند تا خطوط ارتباطی خود را به شرق و غرب گسترش دهند. بنابراین کشورهای منطقه چنانچه بخواهند در آینده سهم خود را در بازارهای دنیای و منطقه ای حفظ و یا ارتقا دهند، می بایست به هر وسیله ممکن سرمایه ها و برنامه های خود را معطوف و متمرکز یافتن جهتهای مطمئن و جدید در خطوط سه گانه هوایی، زمینی (ریلی و جاده ای) و دریایی کنند.