ابعاد و زوایا قابلیت جدید و پیشرفته ناوهای ایرانی، هرآنچه از نحوه عملکرد VLS باید بدانید - مجله جاودان

به گزارش، دریادار حسین خانزادی فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در حاشیه افتتاحیه مسابقات غواصی عمق، از نصب موشک های عمود پرتاب بر روی ناوشکن دماوند-2 در ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش اطلاع داد.

ناوشکن دماوند-2 در حقیقت جایگزین ناوشکن دماوند در ناوگان شمال نیروی دریایی است که دی ماه سال 96 حین ورود به بندرگاه دچار حادثه شد. اکنون نمونه جدیدتر و به روزآمد آن تحت عنوان دماوند-2 در حال ساخت است که طی روز های گذشته تست سازه آن در آب نیز در بندر انزلی انجام شد.

سیستم پرتاب موشک عمودی (VLS) سامانه ای برای شلیک انواع موشک ها بر روی شناور های سطحی و زیرسطحی است که از تعدادی سلول (محفظه) حامل موشک در کنار یکدیگر تشکیل شده و هرکدام از آن ها می تواند انواع موشک ها را شلیک کند.

نحوه عملکرد سیستم VLS اینگونه است که ابتدا موشک با استفاده از نیروی پیشران خود (شلیک گرم) یا نیروی گاز که توسط یک ژنراتور گازی تامین می گردد (شلیک سرد) به بیرون از محفظه پرتاب می گردد و پس از فاصله دریافت از سطح عرشه ناو، به سمت هدف ادامه راستا می دهد.

سامانه پرتاب موشک عمومی در دو مدل شلیک گرم و شلیک سرد وجود دارد که در مدل شلیک گرم، موشک درون سلول روشن می گردد و با استفاده از نیروی گاز های خروجی حاصل از عملکرد موتور به بیرون پرتاب شده و ادامه راستا می دهد. در این مدل، یکی از عوامل اصلی خنثی سازی حرارت ناشی از احتراق موتور موشک است چراکه دمای گاز های خروجی بالا بوده و بدنه سلول های حامل موشک باید بتواند در برابر این حرارت مقاومت و از انتقال آن به سلول های جانبی جلوگیری کند.

یکی از مزیت های سامانه پرتاب موشک عمودی به صورت شلیک گرم، این است که موشک با نیروی حاصل از پیشران خود به بیرون شلیک می گردد و دیگر نیازی به سیستم جداگانه برای پرتاب موشک به بیرون نخواهد داشت و از این رو این مدل از سامانه های VLS کم حجم تر از نمونه های شلیک سرد است.

در مدل شلیک سرد، موشک توسط نیروی گاز (نیوماتیک) که از طریق یک ژنراتور گازی فراوری می گردد، ابتدا به بیرون از سلول پرتاب می گردد و در فاصله ای ایمن از سطح عرشه شناور، موتور آن روشن خواهد شد. مزیت استفاده از سیستم های شلیک سرد، ضریب ایمنی بالاتر آن است که اگر به هر دلیلی موشک دچار نقص فنی منجر به انفجار باشد، در خارج از محفظه شلیک منفجر خواهد شد و آسیبی به سامانه پرتاب عمودی وارد نخواهد شد.

از سویی این روش برای موشک های بزرگتر نیز یک مزیت محسوب می گردد؛ موشک های بزرگ به دلیل قدرت زیاد پیشران آنها، در هنگام شلیک می توانند به بدنه یا عرشه شناور صدمه وارد نمایند، با استفاده از سیستم شلیک سرد، از آنجایی که موتور موشک بالاتر از سطح شناور روشن می گردد، این خطر رفع می گردد.

در بعضی از نمونه های شلیک سرد، یک بوستر کوچک در قسمت انتهایی موشک واقع شده است که پس از پرتاب موشک به بیرون توسط نیروی گاز، این بوستر کوچک فعال و باعث تغییر راستا موشک می گردد. این مکانیزم که برای افزایش ایمنی اجرا می گردد، یاری خواهد نمود تا اگر موشک پس از پرتاب دچار مشکل شد، به صورت مستقیم به روی عرشه باز نگردد و در فضای بیرونی مانند سطح آب فرود بیایید.

استفاده از سیستم پرتاب عمودی موشک (VLS) در شناور ها و ناوگان نیروی دریایی ارتش از آنجایی حائز اهمیت است که پرتابگر های معمولی جعبه ای (Boxed) حجم زیادی دارند و فضای بیشتری را در عرشه شناور اشغال می نمایند. از سویی این پرتابگر ها در تعداد محدود قابلیت نصب بر روی عرشه را دارند، در حالی که در سیستم پرتاب عمودی موشک از آنجایی که موشک ها به صورت عمودی درون محفظه ها قرار دارند، فضای اشغال شده کمتر بوده و قابلیت حمل تعداد بیشتری از موشک ها را فراهم می آورد.

در حال حاضر علاوه بر ناوشکن دماوند-2 در بندر انزلی، ناوشکن دنا نیز در بندرعباس مراحل ساخت خود را طی می نماید که در صورت نصب سامانه پرتابگر موشک عمودی بر روی این دو ناوشکن، قابلیت رزمی و عملیاتی نیروی دریایی ارتش بیشتر از گذشته خواهد شد.

از سویی در صورت نصب موفقیت آمیز این سیستم بر روی ناوشکن دماوند-2، نمونه های بعدی آن در ابعادی جدید، می تواند در زیردریایی های ساخت جمهوری اسلامی ایران مانند کلاس فاتح و زیردریایی سنگین بعثت برای پرتاب موشک های کروز به کار گرفته گردد.

منبع:فارس