طرح شبکه شهرهای خلاق بازخوانی میراث هنری کشور است - مجله جاودان

سیدمجتبی حسینی پیرامون اینکه طرح شبکه شهرهای خلاق بازخوانی میراث هنری کشور است، اظهار کرد: شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر به منظور توجه به داشته های فرهنگی و هنری و فعال کردن آنها متناسب با شرایط امروز طراحی شده تا به بروز خلاقیت های هنری و توسعه اقتصاد فرهنگ و هنر یاری کند.

وی گفت: در شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر ظرفیت های تاریخی، انسانی، اجتماعی و مالی هر شهر ارزیابی و متناسب با مشخصه های آن و با اهتمام هنرمندان، تشکل ها، نهادها و موسسات فرهنگی و مجموعه های مالی و غیره سعی می گردد توان خلاقانه، مالی و اجتماعی و فرهنگی با تمرکز بر حوزه ای که در یک شهر قابلیت ویژه دارد متمرکز گردد و فرصتی برای توسعه هنر، اشتغال، عایدیزایی و پویایی اجتماعی در بستر فرهنگ و هنر محقق گردد.

طرح شبکه شهرهای خلاق، اقدامی ملی برآمده از فرهنگ و هنر ماست

حسینی توضیح داد: در پیشینه کشور ما مصداق های متعددی وجود دارد که یک شهر در یک یا چند حوزه فرهنگ و هنر مستعد و توانمند بوده و اشتغال ساکنان شهر در فراوری و عرضه محصولات هنری قابل توجه است. در این شهرها پویایی و تحرک اجتماعی را شاهد هستیم و اقتصاد فرهنگ و هنر بخش مهمی از اقتصاد آن شهر بوده است. مثلا یک شهر در زمینه فرش یا سفال یا حوزه های دیگر هنر چنین ظرفیتی داشته است. هر کدام از شهرهای ما ظرفیت هایی داشته که می توانسته هم آن شهر را نامدار کند و هم موجب جلب سیاحان و گردشگران گردد که گاهی این امکان و ظرفیت تا امروز هم صندلی خود را حفظ نموده است. به همین علت امروز سفر می کنیم تا بازمانده این آثار را مشاهده کنیم.

حسینی ادامه داد: بنابراین اگرچه این نام در بیان ها به گونه های مختلفی اسم شده است فکر می کنیم طرح شبکه شهرهای خلاق، اقدامی ملی برآمده از فرهنگ و هنر ماست که با شناسایی ابعاد، زوایا و اجزای مختلف این ظرفیت هم امتیاز گسترده تری برای هنرمندان دارد و هم سعی داریم، توان مدیریتی را در هر نقطه از ایران چه مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و چه شهرداری ها و استانداری ها را گرد هم بیاوریم و آنچه به نام هم افزایی می دانیم با موضوع و محور هنر به اسم یکی از مهمترین و ارزشمندترین ثروت های هویت مند کشور میراث های ما در خدمت قرار گیرد و بتواند در توسعه شهرها بیشتر از پیش مؤثر واقع گردد.

طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر زمینه های اشتغال، عایدیزایی و پویایی اجتماعی را فراهم می نماید

معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر دوباره توجه شهرها را به ظرفیت های فرهنگ وهنر خودشان معطوف می نماید تا با فعال کردن این ظرفیت ها با مشارکت هنرمندان، بخش خصوصی و دولتی و نهادهای عمومی، توسعه هنری و مالی متناسب با ظرفیت هر شهر محقق گردد. این طرح توانمندی و داشته های هنری و امکانات و تجهیزات هر شهر در یک یا چند رشته هنری را که مشخصه ممتاز آن شهر است، فعال می نماید و بستر اشتغال، عایدیزایی و پویایی اجتماعی را فراهم می نماید.

وی اضافه نمود: پیش احتیاج این طرح شناسایی ظرفیت ها و داشته های شهرهای مختلف کشور است که می تواند به آمایش سرزمینی هنر یاری کند. یکی از مسائل جدی فرهنگ و هنر نبود اطلاعات جامع و دقیق از داشته های فرهنگ و هنر در کشور از نظر منابع انسانی با توجه به حوزه فعالیت و مشخصه های آنان، امکانات، مراکز آموزشی، فضاها، رویدادها است.

حسینی تاکید نمود: در هیچ یک از پیمایش های ملی هنوز اطلاعات جامع و دقیقی درباره فرهنگ و هنر کشور نداریم و به رغم نقش، اهمیت و سابقه تاثیرگذار فرهنگ و هنر کشور، این موضوع چالش های بسیاری را ایجاد می نماید که یکی از آن ها توسعه نامتوازن در هنر است. بنابراین طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر می تواند آغازی برای آمایش سرزمینی هنر و تدوین اطلس جامع هنر کشور باشد.

وی توضیح داد: در این طرح با توجه به آموزش هایی که در همه استان ها انجام و اهداف و چگونگی طرح تبیین شد، شهرهای متقاضی برای شرکت در نخستین دوره طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر، طرح های خود را با توجه به ظرفیت های شهر خود تدوین و به دبیرخانه این طرح ارسال کردند که پس از دور مرحله ارزیابی، شهرهای عضو شبکه شهرهای خلاق فر هنگ و هنر معرفی شدند. همین طرح هایی که از شهرهای کشور به دبیرخانه رسید، بخشی از اطلاعات درباره شرایط و ظرفیت هنر در شهرهای مختلف کشور است که می تواند زمینه آمایش سرزمینی هنر و اطلس جامع هنر باشد.

معاون امور هنری ادامه داد: طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر دو وجه پژوهشی و اجرایی دارد. در ابتدا پژوهشی درباره شهرهای خلاق فرهنگ و هنر انجام شد، زمینه های نظری و تئوری، پیشینه تاریخی شهرهای خلاق فرهنگ و هنر در جهان و ایران آنالیز شد و مصداق ها و نمونه هایی از شهرهای خلاق فرهنگ و هنر در ایران و جهان با مشخصه های آنها ارائه شد، اسناد و قوانینی که با این طرح تناسب دارند و مصاحبه هایی با افراد مرتبط با موضوع و صاحب نظران و کارشناسان انجام شد که در سه جلد کتاب منتشر شده است.

ارسال بیش از 700 اثر به دبیرخانه طرح

وی توضیح داد: در واقع این طرح یک پشتوانه پژوهشی دارد و براساس پژوهش اجرایی شده است. در اجرای طرح ابتدا اهداف، چگونگی و جنبه های مختلف آن تبیین شد و آموزش داده شد تا شهرهایی که متقاضی شرکت در این طرح هستند، بر اساس آن طرح خود را ارائه نمایند. فراخوان اعلام شد و 741 طرح در رشته های موسیقی، هنرهای تجسمی، هنرهای نمایشی، سینما، ادبیات، مد و لباس، صنایع دستی، رسانه و مطبوعات و چاپ و بسته بندی از 367 شهر به دبیرخانه رسید و پس از دو مرحله ارزیابی طرح ها در نخستین دوره شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر 60 شهر از 24 استان در هفت رشته معرفی شدند که در دو رشته شبکه شهرهای خلاق فرهنگ وهنر معرفی نشدند و فقط شهرهایی به اسم شایسته پیوستن به شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر انتخاب شدند.

طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر رویکرد توسعه ای در هنر را دنبال می نماید

حسینی اضافه نمود: طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر رویکرد توسعه ای در هنر را دنبال می نماید و به جای فعالیت پراکنده شهرها در زمینه های مختلف و برگزاری رویدادهای متعدد که ممکن است نتیجه ارزنده ای برای هنرمندان و فعالان هنر آن شهر و خود شهر نداشته باشد، از شهرها می خواهد ظرفیت خودشان را بشناسند و توان هنرمندان، فعالان هنر بخش های خصوصی، عمومی و دولتی را در بخشی که ظرفیت دارند تجمیع و متمرکز نمایند و از جهت آن توسعه فرهنگی، اجتماعی و مالی شهر خود را دنبال نمایند.

در برخی شهرها در سال رویدادها و جشنواره های متعددی در رشته های مختلف و از سوی نهادها برگزار می گردد که می تواند چند روز فعالیت و شور در شهر ایجاد کند اما بلافاصله تمام می گردد و متناسب با هزینه های فکری، هنری و مالی که در آن رویدادها می گردد، دستاوردی ندارد. در حالیکه می توان با کاهش این رویدادها، زمینه هایی برای توسعه هنر در آن شهر با توجه به داشته ها و ظرفیت های آن فراهم کرد. وی تاکید نمود: یکی از ملکات تاریخی سرزمین ما فرهنگ و هنر است و یکی از مزیت های عظیم این نجد، آثار و دستاوردهایی است که به وسیله عظیمان فرهنگ و هنر کشور در قرون مختلف و اعصار پدید آمد. خوشبختانه این میراث پراکنده است و در گوشه گوشه ایران ستارگان نورانی و پرفروغی تابیده اند که آثار خود را برای مردم ایران و به کام تاریخ کشورمان عرضه داشته اند.

حسینی ادامه داد: این آثار ماندگار شده و امروز کشور ما یکی از پرافتخارترین مرز و بوم ها است و مؤلف در حوزه هنر از نظر تنوع، تکثر و کیفیت آثار است. این ظرفیت عظیم تاریخی از یک طرف و از طرف دیگر اسناد فرا دستی موجود در کشور نظیر سند منظره در افق 1404، بیانیه گام دوم انقلاب و سایر اسناد کلان کشوری در کنار دو ویژه برنامه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که یکی دسترس پذیری آسان به فرهنگ و هنر در سراسر کشور و دیگری توزیع متوازن امکانات، رویدادها و خدمات فرهنگی و هنری در سراسر کشور است، باعث شد که طرح شبکه شهرهای خلاق کشور شکل گرفت.

وی اضافه نمود: برای کشور پهناوری مانند ایران و میراث عمیقی که در فرهنگ و هنر دارد، انتخاب یک شهر به اسم مرکز موسیقی نواحی و مقامی، شاید کفایت نداشته باشد بنابراین شبکه شهرها این امکان را فراهم می نماید که شهرهای مختلف که ظرفیت های همچون و مشابهی دارند با همکاری یکدیگر بتوانند جریانی را ایجاد نمایند که به توسعه و رشد هنر و رویدادها یاری کند.

حسینی تاکید نمود: تا پیش از آنکه به نفت فروشی روی آوریم، آثار فرهنگی و هنر ایران، جز ارکان هر اجتماع از گوشه گوشه ایران بود که می توانست اقتصاد شهرها را هم حرکت دهد؛ چنانچه در اسناد تاریخی به یادگار هست که یکی از راه های عایدی خانوار در شهری مانند شیراز پدید آوردن، نسخ خطی به وسیله بانوان بوده که به اقصی نقاط جهان هم صادر میشد.

وی گفت: امروز خانواده هنرمندان ایران بسیار گسترده هستند و تعداد هنرمندان در رشته های مختلف طی 40 سال گذشته رشد کمی و کیفی بی نظیری را تجربه نموده است کما اینکه پراکندگی هنرمندان هم افتخار آمیز است و مانند گذشته هنرمندان برای جلب نظر دیگران جلای وطن نمی نمایند و به تهران نمی آیند. در حوزه کودک و نوجوان هم شاهد استعدادهای شگفت انگیز درخشان در سراسر کشور هستیم بنابراین شبکه شهرهای خلاق طرح نو و بدیعی نیست، بلکه بازخوانی و نگاه معاصر به میراثی است که پیش از این داشته ایم اما احتیاج به شناخت، برنامه ریزی، بازپروری، بازآفرینی و معرفی بهتر و دگرگونه دارد.